Ulica 27 Grudnia, Teatr Polski
27 Grudnia Street, polnisches Theater
© Narodowe Archiwum Cyfrowe
POL
nahe Poznań
Vorher-Nachher-Bilder in der Nähe
Lade Bilder...
Teatr Polski w Poznaniu – teatr dramatyczny działający w centrum Poznania od 1875 roku.
Lata 1875-1914
Zbudowany w latach 1873–1875 po długoletnich staraniach na uzyskanie zgody rządu pruskiego, według projektu Stanisława Hebanowskiego. Teatr Polski w Poznaniu miał początkowo charakter Sceny Narodowej pod pruskim zaborem. Obecnie jest teatrem miejskim. Budynek stanął na podwórzu kamienicy w Poznaniu przy ul. 27 Grudnia (wówczas ul. Berlińska). Dziś jest widoczny, ponieważ kamienica frontowa została zburzona (co jest krytykowane, gdyż jego projekt przewidywał umiejscowienie przy zamkniętym dziedzińcu). Początkowo pełna nazwa teatru brzmiała Teatr Polski w ogrodzie Potockiego w Poznaniu dla upamiętnienia jednego z darczyńców – Bolesława hrabiego Potockiego, który przekazał swój ogród na rzecz spółki budującej teatr. Pieniądze uzyskane z jego sprzedaży przekazano na zakup parceli pod budowę. Budowa została sfinansowana ze składek społecznych (świadczy o tym napis "Naród Sobie"). Teatr pełnił ważną funkcję w zachowaniu polskości, będąc stałą sceną, na której wystawiano w języku polskim, od 1925 roku obowiązuje skrócona nazwa – Teatr Polski w Poznaniu.
"25 września 1875 roku ma miejsce uroczysta inauguracja stałej sceny zawodowej spektaklem Zemsty Fredry; okolicznościowy prolog napisał Józef Kościelski, zagrano też jeden z polonezów Chopina i specjalną kompozycję Henryka Jareckiego; dyrekcję na dwa sezony objęli dwaj aktorzy galicyjscy: Karol Doroszyński ze Lwowa i Władysław Terenkoczy z Krakowa; po ustąpieniu Terenkoczego Doroszyński prowadził teatr do 1881 roku" – prof. Dobrochna Ratajczakowa "Teatr Polski w Ogrodzie Potockiego".
Pierwszy sezon teatralny zaplanowano z myślą o widzach z warstwy ziemiaństwa i inteligencji. Kolejne jednak przygotowywano już myśląc o potrzebach największej publiczności – ubogiego mieszczaństwa. Teatr Polski stał się „teatrem ludowym”, grając polskie komedie kontuszowe, moralizatorskie wodewile oraz wystawiając sceny z historii ojczyzny. Taki charakter teatru zachował się do początku wieku XX. Do czasu wybuchu I wojny światowej program skupiał się na widowni mieszczańskiej.
Lata dwudzieste i okres powojenny
W okresie dwudziestolecia międzywojennego teatr, pod kierownictwem Bolesława Szczurkiewicza, z powodzeniem rywalizował z Teatrem Nowym i innymi poznańskimi scenami. W 1929 (na PeWuKę) gmach zmodernizowano i dobudowano przedsionek wejściowy z kasami (autorem projektu był Stefan Cybichowski).
Gmach ocalał w czasie II wojny światowej i teatr wznowił swoją działalność w kwietniu 1945 roku. Inauguracja pierwszego po okupacji niemieckiej sezonu nastąpiła 27 kwietnia 1945 (piątek), kiedy to zagrano sztukę Uciekła mi przepióreczka autorstwa Stefana Żeromskiego w reżyserii zbiorowej. Zagrali m.in. Aleksander Dzwonkowski, Józef Kostecki i Zygmunt Noskowski. Aktorzy występowali w większości we własnych ubraniach. Na widowni zasiedli m.in. Feliks Widy-Wirski i Feliks Maciejewski. Odśpiewano też hymny – polski i radziecki. W powojennych latach scena Teatru Polskiego była jedną z najciekawszych w Polsce. Nawiązano współpracę z scenografami: Janem Kosińskim, Andrzejem Cybulskim i Andrzejem Stopką. W czasach powszechnego socrealizmu we wszelkich dziedzinach życia, za sprawą Wilama Horzycy kierującego sceną w latach 1948-1951, mówiło się o Teatrze Polskim, że to jedno z nielicznych miejsc, w którym uprawia się prawdziwy teatr.
Filią poznańskiego Teatru Polskiego był Teatr im. Juliusza Osterwy w Gorzowie Wielkopolskim (w latach 1948-1960) oraz Teatr Nowy w Poznaniu (w latach 1962-1972).
Źródło:
https://pl.wikipedia.org/wiki/Teatr_Polski_w_Poznaniu
Teatr Polski in Posen - ein Theater, das seit 1875 im Zentrum von Posen betrieben wird.
Die Jahre 1875-1914
Erbaut in den Jahren 1873–1875 nach langjährigen Bemühungen, die Zustimmung der preußischen Regierung nach dem Entwurf von Stanisław Hebanowski einzuholen. Das polnische Theater in Posen hatte zunächst den Charakter der Nationalbühne unter der preußischen Teilung. Derzeit ist es ein städtisches Theater. Das Gebäude wurde im Hof eines Mietshauses in Posen an der Ul errichtet. 27 Grudnia (damals Berlińska Straße). Heute ist es sichtbar, weil das vordere Mietshaus abgerissen wurde (was kritisiert wird, weil sein Entwurf einen Standort in einem geschlossenen Innenhof vorsah). Ursprünglich hieß das Theater Teatr Polski in Potockis Garten in Posen, um einem der Spender zu gedenken - Graf Bolesław Potocki, der seinen Garten der Firma schenkte, die das Theater baute. Das Geld aus dem Verkauf wurde für den Kauf eines Baugrundstücks gespendet. Der Bau wurde durch Sozialbeiträge finanziert (wie aus der Inschrift "Nation Sobie" hervorgeht). Das Theater spielte eine wichtige Rolle bei der Aufrechterhaltung des Polnischen und war eine permanente Bühne, auf der es in polnischer Sprache aufgeführt wurde. Seit 1925 ist der abgekürzte Name des polnischen Theaters in Posen in Kraft.
"Am 25. September 1875 fand die Einweihung der ständigen professionellen Bühne mit der Aufführung von Fredros Rache statt. Der gelegentliche Prolog wurde von Józef Kościelski verfasst, eine von Chopins Polonaisen, und eine spezielle Komposition von Henryk Jarecki wurden ebenfalls gespielt. Zwei galizische Schauspieler wurden ebenfalls gespielt für zwei Saisons wurden gerichtet: Karol Doroszyński von Lemberg und Władysław Terenkoczy von Krakau, nach Terenkoczy Rücktritt lief Doroszyński das Theater bis 1881 „- prof. Dobrochna Ratajczakowa "Polnisches Theater im Potocki-Garten".
Die erste Theatersaison war für Zuschauer aus der Klasse der Adligen und Intelligenz geplant. Die nächsten wurden jedoch mit Blick auf die Bedürfnisse des größten Publikums vorbereitet - der armen Bourgeoisie. Teatr Polski ist zu einem "Volkstheater" geworden, das polnische Kontusz-Komödien spielt, Varieté moralisiert und Szenen aus der Geschichte des Heimatlandes inszeniert. Dieser Charakter des Theaters blieb bis zum Beginn des 20. Jahrhunderts erhalten. Bis zum Ausbruch des Ersten Weltkriegs konzentrierte sich das Programm auf das bürgerliche Publikum.
Die zwanziger Jahre und die Nachkriegszeit
In der Zwischenkriegszeit konkurrierte das von Bolesław Szczurkiewicz geleitete Theater erfolgreich mit Teatr Nowy und anderen Posener Theatern. 1929 (bei PeWuKa) wurde das Gebäude modernisiert und ein Eingangsvorraum mit Registrierkassen hinzugefügt (der Designer war Stefan Cybichowski).
Das Gebäude überlebte den Zweiten Weltkrieg und das Theater nahm im April 1945 seine Tätigkeit wieder auf. Die Einweihung der ersten Staffel nach der deutschen Besetzung fand am 27. April 1945 (Freitag) statt, als das Stück Uciekła mi quail von Stefan Żeromski gespielt und von einem Kollektiv geleitet wurde. Sie spielten unter anderem Aleksander Dzwonkowski, Józef Kostecki und Zygmunt Noskowski. Die meisten Schauspieler traten in ihren eigenen Kleidern auf. Das Publikum umfasste unter anderem Feliks Widy-Wirski und Feliks Maciejewski. Es wurden auch polnische und sowjetische Hymnen gesungen. In den Nachkriegsjahren war die polnische Theaterbühne eine der interessantesten in Polen. Es wurde eine Zusammenarbeit mit Szenographen hergestellt: Jan Kosiński, Andrzej Cybulski und Andrzej Stopka. In Zeiten des universellen sozialistischen Realismus in allen Lebensbereichen galt der Teatr Polski dank Wilam Horzyca, der 1948-1951 für die Bühne verantwortlich war, als einer der wenigen Orte, an denen echtes Theater aufgeführt wird.
Ein Zweig des polnischen Theaters in Posen war Teatr im. Juliusz Osterwa in Gorzów Wielkopolski (1948-1960) und Teatr Nowy in Posen (1962-1972).
Quelle:
https://pl.wikipedia.org/wiki/Teatr_Polski_w_Poznaniu