Most Chwaliszewski
Chwaliszewski Bridge
© Miejski Konserwator Zabytków
POL
near Poznań
Nearby before-and-after pictures
Fetching images...
Most Chwaliszewski w Poznaniu – historyczny most drogowy na rzece Warcie, w granicach administracyjnych miasta Poznania.
Istniał od czasu średniowiecza, na wylocie ul. Wielkiej, na trakcie z Poznania przez Chwaliszewo, Ostrów Tumski, Śródkę - w kierunku wschodnim. W 1809 wybudowano nowy obiekt i była to jedyna wielka inwestycja w Poznaniu doby Księstwa Warszawskiego. Budowa kosztowała 100.910 florenów, z czego państwo dało około 84.000. Do 1878 był to obiekt drewniany, potem metalowy (od strony inżynieryjnej zaprojektowany przez Cäsara Stenzla), kratowy, nitowany (zużyto 256 ton żelaza). Miał dwa przęsła po 40 metrów długości i 4 metry wysokości każde. Wsparty na jednym murowanym filarze w nurcie Warty. Celem wyciszenia hałasu komunikacyjnego (bliskość kamienic) nawierzchnia wykonana była z kostki drewnianej (od 1880 z wbudowanym torowiskiem tramwajowym). Od 1861 utrzymanie i konserwacja przeprawy powróciła do miasta i pobierano na ten cel podatek mostowy. Wpływy z mostowego w wysokości około 2150 talarów utrzymywały się do 1870. Rocznie przejeżdżało tędy około 193.000 koni.
Po wybudowaniu w 1966 nowego mostu Bolesława Chrobrego i decyzji o przełożeniu Warty w nowe koryto, stracił na znaczeniu. Rozebrany w 1968. W jego miejscu jest dzisiaj fragment ul. Chwaliszewo.
Od grudnia 2017 w miejscu dawnego mostu eksponowany jest iluminowany zarys konstrukcji jednego jego przęsła[4].
W sąsiedztwie wschodniego przyczółka mostu znajdował się Złoty Krzyż, zwany krzyżem chwaliszewskim. Obecnie stojący w tym miejscu krucyfiks pochodzi z 1945 roku, jednak według tradycji, krzyż w tym miejscu stoi od ponad 1000 lat.
W okolice Mostu Chwaliszewskiego, corocznie na przełomie maja i czerwca przypływały na tarło jesiotry z Bałtyku (była tu cieplejsza woda i duża ilość odpadków stanowiących pożywienie). Niektóre z ryb osiągały 2,5 metra długości i wagę powyżej 150 kg. Przybycie jesiotrów stanowiło swoistą atrakcję dla mieszkańców miasta, którzy masowo schodzili się tutaj aby obejrzeć tarło. Z nieznanych przyczyn ryby przypłynęły po raz ostatni w roku 1906.
Jeszcze w okresie międzywojennym, nocami, pod mostem, przechowywane były w specjalnych łodziach z otworami, beczki ze świeżymi rybami, które sprzedawano na targowisku Wolnica przy Świętym Wojciechu.
Podczas powstania wielkopolskiego w 1846 roku na moście doszło do potyczki pomiędzy Prusakami i powstańcami zamierzającymi zaatakować Fort Winiary, by uwolnić przetrzymywanych tam więźniów politycznych. Władze otrzymały informację o tym, że przez most przejadą wozy z ochotnikami z Runowa i Biernatek pod dowództwem Hipolita Trąpczyńskiego - leśniczego z Kórnika. Prusacy urządzili zasadzkę, w wyniku której uniemożliwiono powstańcom dotarcie do Cytadeli i zabito kilku ochotników. Akcja zakończyła się niepowodzeniem.
Źródło: https://pl.wikipedia.org/wiki/Most_Chwaliszewski_w_Poznaniu
Chwaliszewski Bridge in Poznań - a historic road bridge on the Warta River, within the administrative boundaries of the city of Poznań.
It existed since the Middle Ages, at the outlet of ul. Wielka, on the route from Poznań through Chwaliszewo, Ostrów Tumski, and Śródka - to the east. In 1809 a new facility was built and it was the only great investment in Poznan during the Duchy of Warsaw. The construction cost 100,910 florins, of which the state gave about 84,000. Until 1878 it was a wooden, then metal (engineering side designed by Cäsar Stenzel), lattice, riveted (256 tons of iron used). It had two spans 40 meters long and 4 meters high each. Supported on one stone pillar in the Warta current. In order to reduce traffic noise (close to tenement houses), the surface was made of wooden cubes (from 1880 with a built-in tram track). From 1861, the maintenance and conservation of the crossing returned to the city and a bridge tax was collected for this purpose. Inflows from the bridge amounting to around 2,150 thalers lasted until 1870. Annually, around 193,000 horses passed through.
After building a new bridge in 1966, Bolesław the Brave and the decision to move the Warta into a new channel, it lost its importance. Demolished in 1968. In its place today is a fragment of ul. Chwaliszewo.
Since December 2017, the illuminated outline of the structure of one of its span has been exposed at the site of the former bridge [4].
In the vicinity of the eastern bridgehead of the bridge was the Golden Cross, called the Chwaliszewski cross. Currently, the crucifix standing here is from 1945, but according to tradition, the cross has been standing there for over 1000 years.
In the vicinity of the Chwaliszewski Bridge, annually at the turn of May and June sturgeons from the Baltic Sea came to spawn (there was warmer water and a large amount of food waste). Some of the fish reached 2.5 meters in length and weight over 150 kg. The arrival of sturgeons was a kind of attraction for the city's inhabitants, who massively came here to watch spawning. For unknown reasons, the fish came for the last time in 1906.
Even in the interwar period, at night, under the bridge, they were stored in special boats with holes, barrels with fresh fish, which were sold at the Wolnica marketplace at Saint Wojciech.
During the Greater Poland Uprising in 1846, there was a skirmish between the Prussians and insurgents intending to attack Fort Winiary to free political prisoners detained there. The authorities received information that volunteers from Runów and Biernatka would pass through the bridge under the command of Hipolit Trąpczyński - a forester from Kórnik. Prussians set up an ambush, which prevented the insurgents from reaching the Citadel and killed several volunteers. The action failed.
Source: https://pl.wikipedia.org/wiki/Most_Chwaliszewski_w_Poznaniu