Ulica 27 Grudnia, Teatr Polski
27 Grudnia Street, Polish Theater
© Narodowe Archiwum Cyfrowe
POL
near Poznań
Nearby before-and-after pictures
Fetching images...
Teatr Polski w Poznaniu – teatr dramatyczny działający w centrum Poznania od 1875 roku.
Lata 1875-1914
Zbudowany w latach 1873–1875 po długoletnich staraniach na uzyskanie zgody rządu pruskiego, według projektu Stanisława Hebanowskiego. Teatr Polski w Poznaniu miał początkowo charakter Sceny Narodowej pod pruskim zaborem. Obecnie jest teatrem miejskim. Budynek stanął na podwórzu kamienicy w Poznaniu przy ul. 27 Grudnia (wówczas ul. Berlińska). Dziś jest widoczny, ponieważ kamienica frontowa została zburzona (co jest krytykowane, gdyż jego projekt przewidywał umiejscowienie przy zamkniętym dziedzińcu). Początkowo pełna nazwa teatru brzmiała Teatr Polski w ogrodzie Potockiego w Poznaniu dla upamiętnienia jednego z darczyńców – Bolesława hrabiego Potockiego, który przekazał swój ogród na rzecz spółki budującej teatr. Pieniądze uzyskane z jego sprzedaży przekazano na zakup parceli pod budowę. Budowa została sfinansowana ze składek społecznych (świadczy o tym napis "Naród Sobie"). Teatr pełnił ważną funkcję w zachowaniu polskości, będąc stałą sceną, na której wystawiano w języku polskim, od 1925 roku obowiązuje skrócona nazwa – Teatr Polski w Poznaniu.
"25 września 1875 roku ma miejsce uroczysta inauguracja stałej sceny zawodowej spektaklem Zemsty Fredry; okolicznościowy prolog napisał Józef Kościelski, zagrano też jeden z polonezów Chopina i specjalną kompozycję Henryka Jareckiego; dyrekcję na dwa sezony objęli dwaj aktorzy galicyjscy: Karol Doroszyński ze Lwowa i Władysław Terenkoczy z Krakowa; po ustąpieniu Terenkoczego Doroszyński prowadził teatr do 1881 roku" – prof. Dobrochna Ratajczakowa "Teatr Polski w Ogrodzie Potockiego".
Pierwszy sezon teatralny zaplanowano z myślą o widzach z warstwy ziemiaństwa i inteligencji. Kolejne jednak przygotowywano już myśląc o potrzebach największej publiczności – ubogiego mieszczaństwa. Teatr Polski stał się „teatrem ludowym”, grając polskie komedie kontuszowe, moralizatorskie wodewile oraz wystawiając sceny z historii ojczyzny. Taki charakter teatru zachował się do początku wieku XX. Do czasu wybuchu I wojny światowej program skupiał się na widowni mieszczańskiej.
Lata dwudzieste i okres powojenny
W okresie dwudziestolecia międzywojennego teatr, pod kierownictwem Bolesława Szczurkiewicza, z powodzeniem rywalizował z Teatrem Nowym i innymi poznańskimi scenami. W 1929 (na PeWuKę) gmach zmodernizowano i dobudowano przedsionek wejściowy z kasami (autorem projektu był Stefan Cybichowski).
Gmach ocalał w czasie II wojny światowej i teatr wznowił swoją działalność w kwietniu 1945 roku. Inauguracja pierwszego po okupacji niemieckiej sezonu nastąpiła 27 kwietnia 1945 (piątek), kiedy to zagrano sztukę Uciekła mi przepióreczka autorstwa Stefana Żeromskiego w reżyserii zbiorowej. Zagrali m.in. Aleksander Dzwonkowski, Józef Kostecki i Zygmunt Noskowski. Aktorzy występowali w większości we własnych ubraniach. Na widowni zasiedli m.in. Feliks Widy-Wirski i Feliks Maciejewski. Odśpiewano też hymny – polski i radziecki. W powojennych latach scena Teatru Polskiego była jedną z najciekawszych w Polsce. Nawiązano współpracę z scenografami: Janem Kosińskim, Andrzejem Cybulskim i Andrzejem Stopką. W czasach powszechnego socrealizmu we wszelkich dziedzinach życia, za sprawą Wilama Horzycy kierującego sceną w latach 1948-1951, mówiło się o Teatrze Polskim, że to jedno z nielicznych miejsc, w którym uprawia się prawdziwy teatr.
Filią poznańskiego Teatru Polskiego był Teatr im. Juliusza Osterwy w Gorzowie Wielkopolskim (w latach 1948-1960) oraz Teatr Nowy w Poznaniu (w latach 1962-1972).
Źródło:
https://pl.wikipedia.org/wiki/Teatr_Polski_w_Poznaniu
Teatr Polski in Poznań - a drama theater operating in the center of Poznań since 1875.
The years 1875-1914
Built in 1873–1875 after many years of efforts to obtain the consent of the Prussian government, according to the design of Stanisław Hebanowski. The Polish Theater in Poznań initially had the character of the National Stage under the Prussian partition. Currently, it is a municipal theater. The building was erected in the yard of a tenement house in Poznań at ul. 27 Grudnia (then ul. Berlińska). Today it is visible because the front tenement house was demolished (which is criticized because its design provided for a location in a closed courtyard). Initially, the full name of the theater was Teatr Polski in Potocki's garden in Poznań to commemorate one of the donors - Count Bolesław Potocki, who donated his garden to the company building the theater. The money obtained from its sale was donated to the purchase of a plot for construction. The construction was financed from social contributions (as evidenced by the inscription "Nation Sobie"). The theater played an important role in maintaining Polishness, being a permanent stage on which it was performed in Polish, since 1925 the abbreviated name of the Polish Theater in Poznań has been in force.
"On September 25, 1875, the inauguration of the permanent professional stage takes place with the performance of Fredro's Revenge; the occasional prologue was written by Józef Kościelski, one of Chopin's polonaises and a special composition by Henryk Jarecki were also played; two Galician actors were directed for two seasons: Karol Doroszyński from Lviv and Władysław Terenkoczy from Krakow; after Terenkoczy's resignation, Doroszyński ran the theater until 1881 "- prof. Dobrochna Ratajczakowa "Polish Theater in the Potocki Garden".
The first theater season was planned for viewers from the class of gentry and intelligentsia. However, the next ones were prepared with the needs of the largest audience in mind - the poor middle class. Teatr Polski has become a "folk theater", playing Polish kontusz comedies, moralizing vaudeville and staging scenes from the history of the homeland. This character of the theater was preserved until the beginning of the 20th century. Until the outbreak of World War I, the program focused on the middle class audience.
The twenties and the post-war period
In the interwar period, the theater, led by Bolesław Szczurkiewicz, successfully competed with Teatr Nowy and other Poznań theaters. In 1929 (at PeWuKa), the building was modernized and an entrance vestibule with cash registers was added (the designer was Stefan Cybichowski).
The building survived the Second World War and the theater resumed its activity in April 1945. The inauguration of the first season after the German occupation took place on April 27, 1945 (Friday), when the play Uciekła mi quail was played by Stefan Żeromski and directed by a collective. They played, among others Aleksander Dzwonkowski, Józef Kostecki and Zygmunt Noskowski. Most of the actors appeared in their own clothes. The audience included, among others Feliks Widy-Wirski and Feliks Maciejewski. Polish and Soviet hymns were also sung. In the post-war years, the Polish Theater stage was one of the most interesting in Poland. Cooperation was established with scenographers: Jan Kosiński, Andrzej Cybulski and Andrzej Stopka. In the times of universal socialist realism in all areas of life, thanks to Wilam Horzyca, who was in charge of the stage in 1948-1951, the Teatr Polski was said to be one of the few places where real theater is performed.
A branch of the Polish Theater in Poznań was Teatr im. Juliusz Osterwa in Gorzów Wielkopolski (1948-1960) and Teatr Nowy in Poznań (1962-1972).
Source:
https://pl.wikipedia.org/wiki/Teatr_Polski_w_Poznaniu